نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال

روایت تکان‌دهنده اسناد محرمانه صدور ویروس ایدز به ایرانآنچه مستند «قوی‌دل» را متفاوت جلوه می‌دهد این است که حاصل یک کار پژوهشی تلخ و رنج‌آور در قالبی شیرین و پرجاذبه بسته‌بندی و عرضه شده است. برخی دچار این تصور هستند که وقتی از توصیف «سینمایی'>سینمایی» درباره یک فیلم مستند استفاده می‌کنیم به این معنی است که صرفا مدت زمانی یک ساعت و نیمه یا دو ساعته داشته باشد! اما آنچه یک فیلم مستند را شایسته عنوان سینمایی می‌سازد، برخورداری از روایتی داستانی و دراماتیک است. این اتفاق در مستند «قوی‌دل» به شکل اعلی و فوق‌العاده رخ داده است. طوری که مخاطب فراموش می‌کند آنچه می‌بیند یک مستند است، چون حاصل دسترنج علی فراهانی صدر کارگردان، سعید الهی تهیه‌کننده و احمد قویدل راوی، هم از نظر تحقیقی و هم روایی، پر و پیمان و لبریز از دقایق و لحظات شگرف است. می‌توان تصریح کرد که «قوی‌دل» از نظر جاذبه داستانی، از اغلب فیلم‌های داستانی سال‌های اخیر سینمای ما، داستانگوتر است. طوری که در این مستند، هم قهرمان وجود دارد و هم ضدقهرمان، هم لحظات وحشت و هراس و هم موقعیت کمدی و هم تعلیق و غافلگیری و کاتارسیس یا پالایش نهائی.قوی‌دل سراغ یک موضوع ملتهب و ترسناک رفته است. این فیلم به ماجرای ورود خون‌های آلوده به ویروس ایدز از فرانسه به ایران می‌پردازد. احمد قویدل راوی و شخصیت اول فیلم است که فرزند خودش در اثر خون آلوده به بیماری هموفیلی ابتلا می‌یابد و در مسیر بررسی این موضوع، به نماینده قربانیان خون‌های آلوده برای رسیدن به حقوقشان تبدیل می‌شود. فیلم به فراز و نشیب‌های او در این مبارزه نفسگیر و دهشتناک می‌پردازد. اما آنچه در این فیلم به آن اشاره نشده است، نقش یک شخصیت مرموز و مخوف به نام «لوران فابیوس» در انتقال خون‌های آلود نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

تطهیر دراماتیک‌!«اوپنهایمر» از آن دسته فیلم‌هایی است که تماشای آن صبر و حوصله فراوانی می‌طلبد؛ ساخته جدید و پر سر و صدای «کریستوفر نولان»، مخاطب را با روایتی کشدار و کسل‌کننده مواجه می‌کند که اتفاقات و سرانجامش نیز از پیش معلوم است‌ـ چون بر اساس ماجراهای واقعی تولید شده‌ـ و بیش از 80 درصد آن را دیالوگ و بگو مگو تشکیل می‌دهد. فیلمی که در آن نه از صحنه‌های اکشن و خارق‌العاده خبری هست و نه جلوه‌های ویژه و نماهای چشم‌نواز؛ حتی بازی با زمان و رفت و برگشت‌های پی‌درپی به گذشته و آینده هم در این فیلم، کارکرد دراماتیک نیافته و در حد ادا و اطوار نولانی باقی مانده است! حداقل، نگارنده این تجربه را داشت که سه بار در تماشای این فیلم شکست خورد و فقط 30 دقیقه پای آن دوام آورد و بار چهارم، با مشقت فراوان کار تماشای فیلم را به پایان رساند! اما جای سؤال است که چرا در هالیوود برای چنین فیلمی، این گونه هیاهو و تبلیغات گسترده‌ای راه افتاد، تا جایی که «پل شرایدر» (نویسنده و کارگردان آمریکایی) «اوپنهایمر» را بهترین فیلم قرن خواند و رسانه‌ها تعاریف غلوآمیز و کم نظیری برای آن منتشر کردند. این در حالی است که این فیلم حتی در میان ساخته‌های سازنده‌اش، یعنی کریستوفر نولان، نمی‌تواند بهترین فیلم لقب بگیرد، چه برسد به بهترین فیلم قرن بیست‌ویکم! ابتدا باید یادآور شد که تولید فیلم‌ها در هالیوود مطابق با دو هدف صورت می‌گیرد؛ اول، دستیابی به سود اقتصادی و دوم، اجرای یک پروژه ایدئولوژیک!فیلم «اوپنهایمر» نمونه چنین آثاری در جهت اهداف یاد شده است. این فیلم در تابستان که فصل رکود هالیوود است و معمولاً آثار سطح پایین روی پرده می‌روند، سود حدود یک میلیارد دلاری را به سینمای آمریکا اعطا کرد(تحت تأثیر نام کارگردان مطرح نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

تراژدی وطن‌دوستان در سایه دیکتاتور دست‌نشاندهپرداختن به ماجراها و قهرمانان تاریخی در صحنه تئاتر کار دشوار و پیچیده‌ای است، چون برخلاف دیگر قالب‌های هنری، فضای محدود و ساکن تئاتر اجازه روایت موقعیت‌های مختلف را نمی‌دهد، به همین دلیل هم معمولا برای اجرای چنین موضوعاتی در تئاتر، از قالب نمایش میدانی استفاده می‌شود. اما این بار یک نمایش در همان قالب معمول تئاتری و در صحنه محدود تالار وحدت، درباره یک مقطع پرآشوب و سراسر التهاب و مملو از کشمکش به تماشا درآمده است؛ «کلنل» که بزرگ‌ترین مزیت آن، همین بازسازی باورپذیر و نزدیک به واقع پی‌در‌پی موقعیت‌ها با تمهید تغییر دائمی دکور یا طراحی صحنه است.تئاتر-کنسرت «کلنل» یک نمایش بیوگرافیک یا پرتره و البته تاریخی است. چون از یک طرف محور اصلی روایت این نمایش حول زندگی یک شخصیت واقعی به نام محمدتقی پسیان (فرمانده ژاندارمری ایالت خراسان در اواخر قاجار) می‌گردد و از طرفی هم نگاهی به شرایط اجتماعی و سیاسی آن مقطع از تاریخ دارد.کلنل محمدتقی پسیان، یکی از شخصیت‌های نظامی برجسته تاریخ معاصر ایران است که تا به حال کمتر درباره او صحبت شده است. متأسفانه یکی از مشکلات رایج در شناخت گذشته بین برخی از مردم این است که با وجود اینکه شخصیت‌های ضدملی و منفی را می‌شناسند –آن هم به صورت تحریف شده و جعلی- اما درک و شناخت چندانی نسبت به انسان‌های بزرگ و وطن‌دوستی چون تقی پسیان ندارند. این را می‌توان یک نوع وارونگی تاریخی دانست؛ حقیران مشهور و بزرگان مغفول و مهجور! که البته این ناشی از سلطه و نفوذ فرهنگی است. احتمالا خیلی از عوام بلافاصله نام رضا میرپنج یا همان رضاشاه را می‌شناسند اما حتی نام کلنل پسیان را هم نشنیده‌اند! نمایش «کلنل» از این نظر مهم است که حداقل موج نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

سلطه جوک‌های ترسیمی و استثمار تصویریبه گزارش خبرنگار باشگاه توانا، اوضاع سینمای ایران همواره یکی از موضوعات مهم و تاثیرگذار در نمایش وضعیت فرهنگی و هنری کشور بوده است این درحالی است که نگاه به گیشه چند سال اخیر سینما نشان می‌دهد،کمدی‌های میلیاردی بر گیشه حکومت می‌کنند. استقبال مخاطبان از فیلم‌های کمدی در سینما سبب شده‌است تا گیشه فیلم‌های کمدی بازار معتبرتری برای سرمایه‌گذاری تهیه‌کنندگان در سینما تبدیل شود. شاید در بازار انحصاری این روزهای سینما، جای خالی سینمای قصه‌گو خالی باشد. سینمایی که به آن سینمای اجتماعی اطلاق می‌شود و در دنیا مخاطبان و طرفداران زیادی دارد. اما اوضاع سینمای اجتماعی در ایران نشان می‌دهد که بازار این ژآنر پرطرفدار در ایران کساد است. آرش فهیم کارشناس و منتقد سینما معتقد است، تعریف و تصوری که در سینمای ما از سینمای اجتماعی وجود دارد، اشتباه است! اساسا ما در سینما یک ژانر یا گونه، تحت عنوان اجتماعی نداریم. به بهانه بررسی سینمای اجتماعی در ایران و دلایل کم رونقی این ژانر محبوب با آرش فهیم به گفتگو نشسته‌ایم.چرا بازار سینمای ما (گیشه) در تسخیر سینمای کمدی است؟به دلیل سیاستگذاری‌های اشتباهی که از اواسط دهه ۷۰ بر سینمای ایران انجام شد، اغلب گونه‌ها (ژانرها) درعمل تعطیل شدند و سینمای ایران به گونه ها و ژانرهای خاصی محدود شد. به ویژه تحت تأثیر سیاست‌های فرهنگی که بعد از دوم خرداد سال ۷۶ اتفاق افتاد، سینمای ما دچار نوعی ارتجاع و بازگشت به عقب و در نتیجه سیطره ابتذال شد. یعنی با وجود اینکه طی حدود ۱۵ سال طلایی از اوائل دهه ۶۰ تا اواسط دهه ۷۰ بارقه‌های امید در سینمای ایران زنده شده و سینما تا حد زیادی مماس با آرمان‌ها و مطالبات مردمی و فرهنگ عمومی کشور حرکت می‌کرد، نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

«تحول» کلیدواژه‌ای است که طی دو سال گذشته، بارها از زبان مدیران صداوسیما شنیده شده است. تقریبا در اغلب سخنرانی‌ها یا احکام صادر شده از سوی متولیان رسانه ملی، این کلیدواژه شنیده و دیده می‌شود. تحول در صداوسیما، یک آرمان بزرگ و ضروری است، سازمانی که قلب تپنده فرهنگ و رسانه در ایران به حساب می‌آید، سال‌هاست که ضربانش به کندی گراییده است. به همین دلیل هم حیات و حرکت درست نظام فرهنگی و رسانه‌ای کشورمان، وابستگی بسیاری به فعالیت این ارگان دارد.ماجرا از کجا آغاز شد؟7 مهر سال 1400 بود که رهبر انقلاب طی حکمی پیمان جبلی، معاون سابق برون‌مرزی رسانه ملی را به‌عنوان رئیس سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران منصوب کردند. جبلی در مقطعی مسئولیت صداوسیما را به عهده گرفت که حال این سازمان عریض و طویل رسانه‌ای چندان خوش نبود؛ محدودیت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا، فشارهای مالی تحمیلی از سوی دولت قبل، افزایش دائمی شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان، سیطره روزافزون فضای مجازی، ظهور سکوهای نمایش برخط فیلم و سریال و افزایش سریال‌های شبکه نمایش خانگی و... همه باعث شدند صداوسیما با چالش‌های گوناگونی مواجه شود که مهم‌ترین آن، کاهش کیفیت برنامه‌ها و متعاقب آن، پایین آمدن آمار مخاطبان نسبت به گذشته بود. درواقع، جبلی در شرایطی سکان این کشتی را به دست گرفت که در طوفان به سر می‌برد. با توجه به سابقه خوب پیمان جبلی در ارتقای شبکه‌های جهانی صداوسیما، چراغ امید روشن شد که وی تجربه معاونت بین‌الملل را در جایگاهی بالاتر رقم بزند. جبلی در اولین اظهارنظر پس از انتصاب هم چشم‌انداز روشنی را برای مسئولیت جدیدش ترسیم کرد و گفت: «صداوسیما به‌عنوان مصداق واقعی رسانه مردمی، رسانه کسانی خواهد بود که صدایشان به جایی نمی‌رسد.» نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

اواخر قرن 19 میلادی وقتی «سينما» به عنوان يك ابزار علمي و صنعتي كه به نمايش تصاویری متحرک از ایستگاه قطار يا كار خروج کارگرها از کارخانه و زندگی روزمره آدم ها محدود مي شد ، كمتر كسي مي پنداشت كه همين دستگاه در آينده به يك وسيله مهم و تاثيرگذار ايدئولوژيك و سياسي براي هدايت افكار عمومي جهان تبديل خواهد شد. پديده اي كه به خاطر دارا بودن قابليتي كم نظير در نفوذ به ذهن و دل انسان ها، بسيار مورد توجه برخی دستگاه هاي سياسي و دولتی و همچنین نحله ها و جریان های فکری و عقیدتی قرار گرفت، اما هیچ کدام به اندازه «هالیوود» نتوانستند در این زمینه به توفیق برسند. به گونه ای که هالیوود فراتر از یک مرکز سینمایی در کشور آمریکا، به یک نهاد رویاپرداز، ذائقه ساز، ایدئولوژیک، مروج سبک زندگی و حتی نظامی و امنیتی تبدیل شد. طوری که می توان هالیوود را بعد از جنگ‌افزار، دومین عامل گسترش سلطه آمریکا در جهان قرن بیستم دانست.سینمای هیچ کشوری با هالیوود قابل مقایسه نیست؛ سینمایی که هر سال تعداد قابل توجهی فیلم با ارائه تصویری و تصوری خاص از آخرالزمان و فضا و فضانوردی و موجودات ماورایی و غیبی و زامبی‌ها و خوناشام‌ها می سازد؛ سینمایی که هر جا کاخ سفید نیاز دارد، مثل یک جاده صاف کن عمل می کند، علیه هر کشوری که کوچکترین زاویه ای با آمریکا دارد تصویر و درام می سازد، به ستایش از سربازان و نظامیان آمریکا می پردازد، برای شرکت های چند میلیتی و مراکز سرمایه داری بزرگ در آن کشور ذائقه سازی می کند و قهرمانان و ابرقهرمانانی برای نجات و اتحاد ایالات متحده خلق می کند. نکته جالب این است که هالیوود، نظام سینمایی آمریکا محسوب می شود اما نشانه‌ها، اسطوره ها و افکار و جهان بینی صهیونیستی در آثارش بیش از سینمای رژیم صهیونیستی نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

آهنگ‌های من از عشق به ایران و دفاع مقدس می‌جوشندکمتر کسی را می‌توان یافت که طی چهار دهه گذشته، دنبال‌کننده سینمای ایران بوده باشد و به آثار مجید انتظامی دل نباخته باشد. چه لحظاتی که با نوای «بوی پیراهن یوسف» اشک ریختیم و با «از کرخه تا راین» هوای دلمان بغض‌آلود شد و با «آژانس شیشه‌ای» به هیجان و نگرانی رسیدیم. با سوئیت سمفونی «انقلاب» رهایی و رستگاری آهنگین را تجربه کردیم و با سمفونی خرمشهر از کابوس تا حماسه را در نوردیدیم. مجید انتظامی در 75 سالگی و درحالی که ده‌ها موسیقی بزرگ و به یادماندنی را خلق کرده و برنده پنج سیمرغ از جشنواره فیلم فجر و جوایز معتبر و متعدد دیگری شده است اما با فروتنی و تواضعی مثال زدنی دعوت ما برای مصاحبه را پذیرفت. آن هم در وانفسای روزهایی که سخت مشغول آماده ‌سازی گروه برای اجرای کنسرت جدیدش بود و در زمان استراحت میان تمرین، مهربان و با حوصله، پاسخ پرسش‌های ما را داد، هر چند که ما سؤالات بیشتری داشتیم و دلمان می‌خواست از حال و هوای آثار انتظامی، بیش از پیش رمزگشایی کنیم و ناگفته‌های افزون‌تری از وی بشنویم، اما به دلیل فشردگی وقت استاد در آستانه برگزاری کنسرت، ادامه این بحث را به موقع دیگری موکول کردیم. این شما و این گفت‌وگوی ما با مجید انتظامی.(این کنسرت به دلیل مواجه شدن با ناآرامی های پاییز سال 1401 برگزار نشد، اما مصاحبه من با آقای انتظامی، ششم مهر همان سال در صفحه ادب و هنر روزنامه کیهان منتشر شد)نسل ما خاطراتی به یاد ماندنی از آثارتان دارد؛ بخشی از حافظه موسیقایی ما را کارهای شما شکل داده است. در کنسرت جدید قرار است کدام یک از این خاطرات را مرور کنید؟یک مقدار زیادی موسیقی دارم که تا به حال منتشر نشده‌اند و سعی کرده‌ام بیشتر آنها را معرفی کنم. اما نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

جشنواره رسانه ها که قبلا به نام جشنواره مطبوعات شناخته می شد، بعد از 10 سال تعطیلی، با برگزاری آئین اختتامیه به پایان رسید. این جشنواره توسط دولت حسن روحانی که اساسا با نقد و رسانه و خبرنگار، میانه چندان خوبی نداشت تعطیل شد و به همت دولت سیزدهم ، دوباره راه اندازی شد. نکته جالب این است که بخش قابل توجهی از نامزدها و برگزیدگان این رویداد، منتقدان دولت بودند.اما ...بیست و یکمین جشنواره مطبوعات، دچار کاستی‌هایی هم بود که شاید بخشی از آن ها به دلیل تعطیلی 10 ساله این جشنواره باشد.برخی از مهم‌ترین ضعف‌ها:اطلاع‌رسانی، انتشار خبر و تبلیغات جشنواره «بسیار ضعیف» بود، به گونه‌ای که اکثر روزنامه‌نگاران حرفه‌ای و باسابقه یا از برگزاری این جشنواره مطلع نبودند و یا انگیزه و دلیلی برای شرکت در آن نداشتند!عدم حضور اکثر داوران در مراسم اختتامیه و جای خالی آن‌ها موقع اهدای جوایز، چشم‌گیر بود. بله، فقط سه نفر از داوران جشنواره رسانه ها در این مراسم حضور داشتند و سایرین به جشنواره‌ای که خودشان داور آن بودند نیامدند.بولتن یا ویژه نامه جشنواره ای که برای انتخاب و معرفی برترین آثار رسانه ای برگزار می شود، خودش سطح چندان بالایی ندارد و دچار اشتباهاتی هم هست! به طور مثال، درحالی که بخش بزرگداشت های این دوره به تجلیل از احمد توکلی، عماد افروغ و محمود دعایی اختصاص داشت، در این بولتن فقط به توکلی و افروغ پرداخته شده و دعایی سهوا یا عمدا نادیده گرفته شده است! سطح محتوای مطالب منتشر شده و گرافیک و طراحی صفحات و ... در سطحی بسیار پایین‌تر از این جشنواره قرار دارد.تجلیل از مرحوم عماد افروغ در این جشنواره، قابل توجیه نیست. دکتر افروغ، یک جامعه‌شناس و در دوره‌ای نیز فعال سیاسی و نماینده مجلس بود. او هیچ گاه ب نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

هیتلر پوشالیهسته اصلی فیلم «جنگ جهانی سوم» تکرار قدیمی‌ترین آثار موسوم به فیلم‌ فارسی است. در فیلمفارسی‌های اولیه، محور اصلی داستان، تلاش یک مرد لات و بزن بهادر برای نجات زنی بدکاره و هرزه بود. محور اصلی فیلم جدید هومن سیدی هم به نوعی ارتجاع به سینمای یک قرن قبل است! اما حتی از آن فیلم‌ها هم بی‌منطق‌تر و بی‌هویت‌تر است.داستان ششمین فیلم هومن سیدی درباره شکیب، یک کارگر تدارکات در پروژه‌ای سینمایی است که شانسش می‌زند و با بیماری بازیگر نقش هیتلر و مثبت شدن تست‌گریمش، جایگزین این بازیگر می‌شود و به‌جای کارگر، به نقش اول این پروژه تبدیل می‌شود، اما پناه آوردن یک زن بدکاره ناشنوا به شکیب و آتش‌سوزی و مرگ احتمالی این زن در محل فیلمبرداری، شکیب رفته‌رفته آدم دیگری می‌شود و...هیچ منطق و شخصیت‌پردازی استواری در فیلم «جنگ جهانی سوم» وجود ندارد و با فیلمی پر از حفره و فاقد انسجام در روایت رو‌به‌رو هستیم. شکیب، به عنوان شخصیت محوری فیلم، خام است و جا نیفتاده است و نمی‌تواند همراهی مخاطب را برانگیزد! تغییر و تحول شکیب هم بسیار سطحی و فاقد منطق دراماتیک است. او کارگر ساده‌ای است که در پایان فیلم، تبدیل به چیزی شبیه هیتلر می‌شود، اما زمینه‌چینی و فضا‌سازی لازم و کافی برای این تحول طی فیلم اصلا رخ نمی‌دهد. گویی، شکیب فقط به فرمان کارگردان فیلم، متحول می‌شود!معلوم نیست که شکیب چرا و چگونه چنین ارتباط عمیقی با یک زن ناشنوای بدکاره می‌یابد و این زن، چرا از میان همه اطرافیان و مشتریان احتمالی‌اش، به این مرد وابستگی یافته و به او پناه آورده است؟ کارفرمایان این زن، چگونه جای شکیب را پیدا می‌کنند و موقع حمله آنها به مخفیگاه زن و آن همه سر و صدا، چرا در کمپ گروه فیلمبرداری، هیچ کس این سر و صدا را نم نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

«دسته دختران» یکی از فیلم‌های بحث‌برانگیز در حوزه سینمای دفاع مقدس است. فیلمی که به‌خاطر نمایش یک گروه از زنان در سنین و از طبقات مختلف اجتماعی، در میدان جنگ، بر لبه تیغ حرکت کرده است، از این جهت که سوژه‌ای جدید و خاص را به تصویر کشیده است و این جنبه مثبت فیلم است، به‌ویژه اینکه زنان و حضور اجتماعی آن‌ها امروز به مسئله‌ای مناقشه‌برانگیز در کشمکش‌های سیاسی و رسانه‌ای تبدیل شده است و این فیلم اگر پرداخت درستی پیدا می‌کرد، می‌توانست پاسخگوی خیلی از شبهات و مسائل در حوزه زنان باشد.«دسته دختران» دومین ساخته منیر قیدی است. اولین فیلم وی «ویلایی‌ها» از آثار شاخص در ژانر دفاع مقدس بود و با تحسین‌هایی همراه شد. «ویلایی‌ها» نمایش دهنده یک موقعیت ویژه در دوران دفاع مقدس است. فیلمی که به خاطر تمرکز به خانواده و توجه به زنان و کودکان، فضایی لطیف و انسانی را در دل جنگ تبلور بخشید. به همین دلیل هم بسیاری انتظار داشتند که خانم قیدی در فیلم دومش نیز بر همان مسیر حرکت کند، به‌ویژه اینکه این بار نیز این کارگردان زن، بانوان را هدف قرار داده است. اما این فیلم، چه در جشنواره فیلم فجر و چه در اکران عمومی، نتوانست علاقه‌مندان به فیلم‌های جنگی و سینمای دفاع مقدس را راضی و اقناع سازد. نکته مهم این است که «دسته دختران» یک فیلم ارگانی محسوب می‌شود و هزینه سنگینی صرف تولید آن شده است. بودجه این فیلم به طور رسمی اعلام نشده، فقط حبیب ایل بیگی، معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی و قائم مقام سابق بنیاد سینمایی فارابی، در مصاحبه‌ای اعلام کرد که بنیاد فارابی ۱۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان روی این فیلم سرمایه گذاری کرده است که این جدای از سرمایه‌گذاری حوزه هنری است. به هر حال، «دسته دختران» جزء آثاری با ردیف نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب