نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال

محمد عنبرسوز/ سریال «افعی تهران» مهم‌ترین و پرمخاطب‌ترین مجموعه شبکه عنوان نمایش خانگی در هفته‌های اخیر به‌شمار می‌رود که به واسطه قصه متفاوت و البته حواشی پیرامونش به محلی برای بحث و تبادل نظر در میان دوست‌داران سریال‌های ایرانی تبدیل شده است. درباره این مجموعه و کیفیت هنری حواشی آن، با آرش فهیم، منتقد سینما گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.به‌طور کلی، کیفیت و ساختار سریال «افعی تهران» را چطور ارزیابی می‌کنید؟سریال «افعی تهران» شروع خوب، گرم، متفاوت و تازه‌ای داشت؛ ماجرای یک قتل سریالی که این بار به جای پلیس، یک سینماگر دنبال‌کننده آن است و قصد دارد فیلمی درباره آن بسازد و در ادامه مشخص می‌شود خود این سینماگر، دچار بحران‌های روانی است و... . این یک موضوع بکر و خاص به نظر می‌رسید. درواقع، «افعی تهران» با این داستان، تلفیقی از ژانر جنایی و زیر ژانر روان‌شناختی پیش روی مخاطب قرار گرفت که البته سویه رمانتیک هم در آن جریان دارد؛ اما هر چه جلوتر آمدیم، روند این سریال هم خسته‌تر شد؛ به طوری که طی دو، سه قسمت اخیر، ماجراهایی دائم تکرار می‌شوند. مثل قطع و ادامه فیلمبرداری در فیلم، رفت و آمد آرمان بیانی به مطب، مشاوره و روابط بیانی با پسرش و... . همچنین نقش‌آفرینی بازیگرهای این مجموعه متوسط ارزیابی می‌شود. پیمان معادی ابتدا متفاوت از بازی‌های قبلی‌اش به نظر می‌رسید؛ اما بازی او در طول سریال، تکراری و یکنواخت است و فراز و نشیب ندارد. «افعی تهران» به بازنمایی سبک زندگی غربی و لاکچری می‌پردازد و نشانه‌ای از زیست بومی و ایرانی ندارد. عجیب این‌که موسیقی متن این سریال، خارجی است و از ترانه‌هایی به زبان انگلیسی استفاده شده است. یعنی حتی در زمینه موسیقی متن هم تلاش شده رنگ و لعاب سریال تا نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

حرکت برخلاف جریان آب«پرویزخان» حاصل استفاده درست و سنجیده از یک سوژه گمنام در این زمانه، اما دارای ظرفیت دراماتیک بالا برای سینماست که به نتیجه مدنظر نیز واصل شده است.یکی از غافلگیری‌های چهل و دومین جشنواره فیلم فجر، فیلمی از یک جوان ناشناخته و به اصطلاح فیلم اولی به نام «علی ثقفی» است که از عرصه فیلم کوتاه، به دنیای سینمای بلند حرفه‌ای گام گذاشته است. او یکی از دوست داشتنی‌ترین فیلم‌های سال‌های اخیر سینمای ایران را ساخته است. فیلمی در ژانر بیوگرافیک (زندگینامه‌ای) و در زیرژانر ورزشی که البته به برخی از حوادث و مسائل سیاسی تاریخ معاصر ایران نیز می‌پردازد. داستان فیلم «پرویزخان» با یک مسابقه فوتبال شروع می‌شود. یکی از مسابقات تیم ملی فوتبال ایران در اوائل دهه 60 با یک سرمربی اصولگرا و منضبط به نام پرویز دهداری که خودسری و بی‌اخلاقی بازیکنان را تحمل نمی‌کند. درنتیجه این بازیکنان نیز نامه‌ای را مبنی بر استعفا از بازی در تیم ملی امضا می‌کنند. مربی، ناچار برای ادامه فعالیتش سراغ کشف استعدادهای جدید در نقاط دور و نزدیک می‌رود و تیم جدیدی را درست می‌کند. از طرفی هم برخی مقامات و نمایندگان مجلس به خاطر این کار، پرویز دهداری را تحت فشار قرار می‌دهند. اما دهداری با تکیه بر نسل جدید، یک حماسه بزرگ خلق می‌کند.اولین اتفاق در فیلم «پرویز خان» رفتن سراغ یک سوژه است که روزگاری در صدر اخبار و مسائل بود اما احتمالا برای نسل امروز ناشناخته است. این سوژه، پرویز دهداری، فوتبالیست و سرمربی تیم ملی فوتبال ایران در دوره ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی است که به «معلم اخلاق» هم شهرت یافته بود. در این دوران که چهره‌های مشهور و به اصطلاح سلبریتی‌ها میدان‌دار عرصه‌های هنری و رسانه‌ای و ورزشی هستند، رفتن سرا نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

بازی صحت و جمشیدی بد استمحمد عنبرسوز/ یکی از عناوین پرمخاطب سینمای ایران در اکران نوروزی فیلم «بی‌بدن» به کارگردانی مرتضی علیزاده، نویسندگی کاظم دانشی و تهیه‌کنندگی سید مصطفی احمدی است. درباره این فیلم با آرش فهیم، منتقد سینما گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.تحلیل کلی شما از فیلم «بی‌بدن» چیست؟«بی‌بدن» به‌عنوان اولین فیلم مرتضی علیزاده به‌طور‌ کلی، فیلم بدی به نظر نمی‌رسد؛ اثری قصه‌گو است که یک موضوع ملتهب کارآگاهی و دادگاهی را به تصویر کشیده است، ضرباهنگ مناسبی دارد و می‌تواند مخاطب را به خودش معطوف کند. هر چند که رد نگاه و سبک نویسنده فیلمنامه (کاظم دانشی) در فیلم پررنگ‌ است. کاظم دانشی قبلا فیلم «علفزار» را ساخته بود که در آن فیلم هم یک پرونده واقعی را در فضای دادگاهی و در روند دادرسی به تصویر کشیده بود؛ اما «بی‌بدن» نسبت به آن اثر، حداقل در حوزه ایده و محتوا، جلوتر است. ویژگی خاص این فیلم، نوع نگاه به قصاص است. قصاص یکی از موضوعات مورد علاقه فیلمسازان حوزه اجتماعی در سینمای دو دهه اخیر ایران بوده است. موضوعاتی همچون قتل و قصاص و تلاش خانواده قاتل برای جلب بخشش خانواده مقتول، نقطه مشترک این فیلم با نمونه‌های مشابه است. در اکثر فیلم‌های درباره قصاص، دوربین با خانواده قاتل همراه بوده و رنج‌ها و دغدغه‌های آن‌ها را نمایش داده است؛ گویی آن‌ها مظلوم هستند و اولیای دم، گناهکار و ظالم‌اند! «بی‌بدن» را می‌توان اولین فیلم جدی در این حوزه دانست که تغییر موضع داده و به خلوت پر درد و سوگواری اولیای دم رفته و رنج‌ها و فشارهای خانواده داغدار را بازتابانده است.در دوگانه فیلمنامه و کارگردانی، وضعیت را متعادل می‌دانید یا یکی از این دو مؤلفه جلوتر است؟ اگر تعادل برقرار نیست، دلیل آن نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

روایت تکان‌دهنده اسناد محرمانه صدور ویروس ایدز به ایرانآنچه مستند «قوی‌دل» را متفاوت جلوه می‌دهد این است که حاصل یک کار پژوهشی تلخ و رنج‌آور در قالبی شیرین و پرجاذبه بسته‌بندی و عرضه شده است. برخی دچار این تصور هستند که وقتی از توصیف «سینمایی'>سینمایی» درباره یک فیلم مستند استفاده می‌کنیم به این معنی است که صرفا مدت زمانی یک ساعت و نیمه یا دو ساعته داشته باشد! اما آنچه یک فیلم مستند را شایسته عنوان سینمایی می‌سازد، برخورداری از روایتی داستانی و دراماتیک است. این اتفاق در مستند «قوی‌دل» به شکل اعلی و فوق‌العاده رخ داده است. طوری که مخاطب فراموش می‌کند آنچه می‌بیند یک مستند است، چون حاصل دسترنج علی فراهانی صدر کارگردان، سعید الهی تهیه‌کننده و احمد قویدل راوی، هم از نظر تحقیقی و هم روایی، پر و پیمان و لبریز از دقایق و لحظات شگرف است. می‌توان تصریح کرد که «قوی‌دل» از نظر جاذبه داستانی، از اغلب فیلم‌های داستانی سال‌های اخیر سینمای ما، داستانگوتر است. طوری که در این مستند، هم قهرمان وجود دارد و هم ضدقهرمان، هم لحظات وحشت و هراس و هم موقعیت کمدی و هم تعلیق و غافلگیری و کاتارسیس یا پالایش نهائی.قوی‌دل سراغ یک موضوع ملتهب و ترسناک رفته است. این فیلم به ماجرای ورود خون‌های آلوده به ویروس ایدز از فرانسه به ایران می‌پردازد. احمد قویدل راوی و شخصیت اول فیلم است که فرزند خودش در اثر خون آلوده به بیماری هموفیلی ابتلا می‌یابد و در مسیر بررسی این موضوع، به نماینده قربانیان خون‌های آلوده برای رسیدن به حقوقشان تبدیل می‌شود. فیلم به فراز و نشیب‌های او در این مبارزه نفسگیر و دهشتناک می‌پردازد. اما آنچه در این فیلم به آن اشاره نشده است، نقش یک شخصیت مرموز و مخوف به نام «لوران فابیوس» در انتقال خون‌های آلود نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

تطهیر دراماتیک‌!«اوپنهایمر» از آن دسته فیلم‌هایی است که تماشای آن صبر و حوصله فراوانی می‌طلبد؛ ساخته جدید و پر سر و صدای «کریستوفر نولان»، مخاطب را با روایتی کشدار و کسل‌کننده مواجه می‌کند که اتفاقات و سرانجامش نیز از پیش معلوم است‌ـ چون بر اساس ماجراهای واقعی تولید شده‌ـ و بیش از 80 درصد آن را دیالوگ و بگو مگو تشکیل می‌دهد. فیلمی که در آن نه از صحنه‌های اکشن و خارق‌العاده خبری هست و نه جلوه‌های ویژه و نماهای چشم‌نواز؛ حتی بازی با زمان و رفت و برگشت‌های پی‌درپی به گذشته و آینده هم در این فیلم، کارکرد دراماتیک نیافته و در حد ادا و اطوار نولانی باقی مانده است! حداقل، نگارنده این تجربه را داشت که سه بار در تماشای این فیلم شکست خورد و فقط 30 دقیقه پای آن دوام آورد و بار چهارم، با مشقت فراوان کار تماشای فیلم را به پایان رساند! اما جای سؤال است که چرا در هالیوود برای چنین فیلمی، این گونه هیاهو و تبلیغات گسترده‌ای راه افتاد، تا جایی که «پل شرایدر» (نویسنده و کارگردان آمریکایی) «اوپنهایمر» را بهترین فیلم قرن خواند و رسانه‌ها تعاریف غلوآمیز و کم نظیری برای آن منتشر کردند. این در حالی است که این فیلم حتی در میان ساخته‌های سازنده‌اش، یعنی کریستوفر نولان، نمی‌تواند بهترین فیلم لقب بگیرد، چه برسد به بهترین فیلم قرن بیست‌ویکم! ابتدا باید یادآور شد که تولید فیلم‌ها در هالیوود مطابق با دو هدف صورت می‌گیرد؛ اول، دستیابی به سود اقتصادی و دوم، اجرای یک پروژه ایدئولوژیک!فیلم «اوپنهایمر» نمونه چنین آثاری در جهت اهداف یاد شده است. این فیلم در تابستان که فصل رکود هالیوود است و معمولاً آثار سطح پایین روی پرده می‌روند، سود حدود یک میلیارد دلاری را به سینمای آمریکا اعطا کرد(تحت تأثیر نام کارگردان مطرح نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

تراژدی وطن‌دوستان در سایه دیکتاتور دست‌نشاندهپرداختن به ماجراها و قهرمانان تاریخی در صحنه تئاتر کار دشوار و پیچیده‌ای است، چون برخلاف دیگر قالب‌های هنری، فضای محدود و ساکن تئاتر اجازه روایت موقعیت‌های مختلف را نمی‌دهد، به همین دلیل هم معمولا برای اجرای چنین موضوعاتی در تئاتر، از قالب نمایش میدانی استفاده می‌شود. اما این بار یک نمایش در همان قالب معمول تئاتری و در صحنه محدود تالار وحدت، درباره یک مقطع پرآشوب و سراسر التهاب و مملو از کشمکش به تماشا درآمده است؛ «کلنل» که بزرگ‌ترین مزیت آن، همین بازسازی باورپذیر و نزدیک به واقع پی‌در‌پی موقعیت‌ها با تمهید تغییر دائمی دکور یا طراحی صحنه است.تئاتر-کنسرت «کلنل» یک نمایش بیوگرافیک یا پرتره و البته تاریخی است. چون از یک طرف محور اصلی روایت این نمایش حول زندگی یک شخصیت واقعی به نام محمدتقی پسیان (فرمانده ژاندارمری ایالت خراسان در اواخر قاجار) می‌گردد و از طرفی هم نگاهی به شرایط اجتماعی و سیاسی آن مقطع از تاریخ دارد.کلنل محمدتقی پسیان، یکی از شخصیت‌های نظامی برجسته تاریخ معاصر ایران است که تا به حال کمتر درباره او صحبت شده است. متأسفانه یکی از مشکلات رایج در شناخت گذشته بین برخی از مردم این است که با وجود اینکه شخصیت‌های ضدملی و منفی را می‌شناسند –آن هم به صورت تحریف شده و جعلی- اما درک و شناخت چندانی نسبت به انسان‌های بزرگ و وطن‌دوستی چون تقی پسیان ندارند. این را می‌توان یک نوع وارونگی تاریخی دانست؛ حقیران مشهور و بزرگان مغفول و مهجور! که البته این ناشی از سلطه و نفوذ فرهنگی است. احتمالا خیلی از عوام بلافاصله نام رضا میرپنج یا همان رضاشاه را می‌شناسند اما حتی نام کلنل پسیان را هم نشنیده‌اند! نمایش «کلنل» از این نظر مهم است که حداقل موج نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

سلطه جوک‌های ترسیمی و استثمار تصویریبه گزارش خبرنگار باشگاه توانا، اوضاع سینمای ایران همواره یکی از موضوعات مهم و تاثیرگذار در نمایش وضعیت فرهنگی و هنری کشور بوده است این درحالی است که نگاه به گیشه چند سال اخیر سینما نشان می‌دهد،کمدی‌های میلیاردی بر گیشه حکومت می‌کنند. استقبال مخاطبان از فیلم‌های کمدی در سینما سبب شده‌است تا گیشه فیلم‌های کمدی بازار معتبرتری برای سرمایه‌گذاری تهیه‌کنندگان در سینما تبدیل شود. شاید در بازار انحصاری این روزهای سینما، جای خالی سینمای قصه‌گو خالی باشد. سینمایی که به آن سینمای اجتماعی اطلاق می‌شود و در دنیا مخاطبان و طرفداران زیادی دارد. اما اوضاع سینمای اجتماعی در ایران نشان می‌دهد که بازار این ژآنر پرطرفدار در ایران کساد است. آرش فهیم کارشناس و منتقد سینما معتقد است، تعریف و تصوری که در سینمای ما از سینمای اجتماعی وجود دارد، اشتباه است! اساسا ما در سینما یک ژانر یا گونه، تحت عنوان اجتماعی نداریم. به بهانه بررسی سینمای اجتماعی در ایران و دلایل کم رونقی این ژانر محبوب با آرش فهیم به گفتگو نشسته‌ایم.چرا بازار سینمای ما (گیشه) در تسخیر سینمای کمدی است؟به دلیل سیاستگذاری‌های اشتباهی که از اواسط دهه ۷۰ بر سینمای ایران انجام شد، اغلب گونه‌ها (ژانرها) درعمل تعطیل شدند و سینمای ایران به گونه ها و ژانرهای خاصی محدود شد. به ویژه تحت تأثیر سیاست‌های فرهنگی که بعد از دوم خرداد سال ۷۶ اتفاق افتاد، سینمای ما دچار نوعی ارتجاع و بازگشت به عقب و در نتیجه سیطره ابتذال شد. یعنی با وجود اینکه طی حدود ۱۵ سال طلایی از اوائل دهه ۶۰ تا اواسط دهه ۷۰ بارقه‌های امید در سینمای ایران زنده شده و سینما تا حد زیادی مماس با آرمان‌ها و مطالبات مردمی و فرهنگ عمومی کشور حرکت می‌کرد، نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

«تحول» کلیدواژه‌ای است که طی دو سال گذشته، بارها از زبان مدیران صداوسیما شنیده شده است. تقریبا در اغلب سخنرانی‌ها یا احکام صادر شده از سوی متولیان رسانه ملی، این کلیدواژه شنیده و دیده می‌شود. تحول در صداوسیما، یک آرمان بزرگ و ضروری است، سازمانی که قلب تپنده فرهنگ و رسانه در ایران به حساب می‌آید، سال‌هاست که ضربانش به کندی گراییده است. به همین دلیل هم حیات و حرکت درست نظام فرهنگی و رسانه‌ای کشورمان، وابستگی بسیاری به فعالیت این ارگان دارد.ماجرا از کجا آغاز شد؟7 مهر سال 1400 بود که رهبر انقلاب طی حکمی پیمان جبلی، معاون سابق برون‌مرزی رسانه ملی را به‌عنوان رئیس سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران منصوب کردند. جبلی در مقطعی مسئولیت صداوسیما را به عهده گرفت که حال این سازمان عریض و طویل رسانه‌ای چندان خوش نبود؛ محدودیت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا، فشارهای مالی تحمیلی از سوی دولت قبل، افزایش دائمی شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان، سیطره روزافزون فضای مجازی، ظهور سکوهای نمایش برخط فیلم و سریال و افزایش سریال‌های شبکه نمایش خانگی و... همه باعث شدند صداوسیما با چالش‌های گوناگونی مواجه شود که مهم‌ترین آن، کاهش کیفیت برنامه‌ها و متعاقب آن، پایین آمدن آمار مخاطبان نسبت به گذشته بود. درواقع، جبلی در شرایطی سکان این کشتی را به دست گرفت که در طوفان به سر می‌برد. با توجه به سابقه خوب پیمان جبلی در ارتقای شبکه‌های جهانی صداوسیما، چراغ امید روشن شد که وی تجربه معاونت بین‌الملل را در جایگاهی بالاتر رقم بزند. جبلی در اولین اظهارنظر پس از انتصاب هم چشم‌انداز روشنی را برای مسئولیت جدیدش ترسیم کرد و گفت: «صداوسیما به‌عنوان مصداق واقعی رسانه مردمی، رسانه کسانی خواهد بود که صدایشان به جایی نمی‌رسد.» نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

اواخر قرن 19 میلادی وقتی «سينما» به عنوان يك ابزار علمي و صنعتي كه به نمايش تصاویری متحرک از ایستگاه قطار يا كار خروج کارگرها از کارخانه و زندگی روزمره آدم ها محدود مي شد ، كمتر كسي مي پنداشت كه همين دستگاه در آينده به يك وسيله مهم و تاثيرگذار ايدئولوژيك و سياسي براي هدايت افكار عمومي جهان تبديل خواهد شد. پديده اي كه به خاطر دارا بودن قابليتي كم نظير در نفوذ به ذهن و دل انسان ها، بسيار مورد توجه برخی دستگاه هاي سياسي و دولتی و همچنین نحله ها و جریان های فکری و عقیدتی قرار گرفت، اما هیچ کدام به اندازه «هالیوود» نتوانستند در این زمینه به توفیق برسند. به گونه ای که هالیوود فراتر از یک مرکز سینمایی در کشور آمریکا، به یک نهاد رویاپرداز، ذائقه ساز، ایدئولوژیک، مروج سبک زندگی و حتی نظامی و امنیتی تبدیل شد. طوری که می توان هالیوود را بعد از جنگ‌افزار، دومین عامل گسترش سلطه آمریکا در جهان قرن بیستم دانست.سینمای هیچ کشوری با هالیوود قابل مقایسه نیست؛ سینمایی که هر سال تعداد قابل توجهی فیلم با ارائه تصویری و تصوری خاص از آخرالزمان و فضا و فضانوردی و موجودات ماورایی و غیبی و زامبی‌ها و خوناشام‌ها می سازد؛ سینمایی که هر جا کاخ سفید نیاز دارد، مثل یک جاده صاف کن عمل می کند، علیه هر کشوری که کوچکترین زاویه ای با آمریکا دارد تصویر و درام می سازد، به ستایش از سربازان و نظامیان آمریکا می پردازد، برای شرکت های چند میلیتی و مراکز سرمایه داری بزرگ در آن کشور ذائقه سازی می کند و قهرمانان و ابرقهرمانانی برای نجات و اتحاد ایالات متحده خلق می کند. نکته جالب این است که هالیوود، نظام سینمایی آمریکا محسوب می شود اما نشانه‌ها، اسطوره ها و افکار و جهان بینی صهیونیستی در آثارش بیش از سینمای رژیم صهیونیستی نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب

آهنگ‌های من از عشق به ایران و دفاع مقدس می‌جوشندکمتر کسی را می‌توان یافت که طی چهار دهه گذشته، دنبال‌کننده سینمای ایران بوده باشد و به آثار مجید انتظامی دل نباخته باشد. چه لحظاتی که با نوای «بوی پیراهن یوسف» اشک ریختیم و با «از کرخه تا راین» هوای دلمان بغض‌آلود شد و با «آژانس شیشه‌ای» به هیجان و نگرانی رسیدیم. با سوئیت سمفونی «انقلاب» رهایی و رستگاری آهنگین را تجربه کردیم و با سمفونی خرمشهر از کابوس تا حماسه را در نوردیدیم. مجید انتظامی در 75 سالگی و درحالی که ده‌ها موسیقی بزرگ و به یادماندنی را خلق کرده و برنده پنج سیمرغ از جشنواره فیلم فجر و جوایز معتبر و متعدد دیگری شده است اما با فروتنی و تواضعی مثال زدنی دعوت ما برای مصاحبه را پذیرفت. آن هم در وانفسای روزهایی که سخت مشغول آماده ‌سازی گروه برای اجرای کنسرت جدیدش بود و در زمان استراحت میان تمرین، مهربان و با حوصله، پاسخ پرسش‌های ما را داد، هر چند که ما سؤالات بیشتری داشتیم و دلمان می‌خواست از حال و هوای آثار انتظامی، بیش از پیش رمزگشایی کنیم و ناگفته‌های افزون‌تری از وی بشنویم، اما به دلیل فشردگی وقت استاد در آستانه برگزاری کنسرت، ادامه این بحث را به موقع دیگری موکول کردیم. این شما و این گفت‌وگوی ما با مجید انتظامی.(این کنسرت به دلیل مواجه شدن با ناآرامی های پاییز سال 1401 برگزار نشد، اما مصاحبه من با آقای انتظامی، ششم مهر همان سال در صفحه ادب و هنر روزنامه کیهان منتشر شد)نسل ما خاطراتی به یاد ماندنی از آثارتان دارد؛ بخشی از حافظه موسیقایی ما را کارهای شما شکل داده است. در کنسرت جدید قرار است کدام یک از این خاطرات را مرور کنید؟یک مقدار زیادی موسیقی دارم که تا به حال منتشر نشده‌اند و سعی کرده‌ام بیشتر آنها را معرفی کنم. اما نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سال...ادامه مطلب